Anneler çocuklarını dövüorlar.Milliyet tarafından Örsan Öymen anısına verilen "Yılın İnceleme Ödülü"nün bu yılki sahibi Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sezer Ayan oldu.

Bu yıl 20.'si verilen ödül, Türkiye'nin kan ağlayan sorunlarının başında gelen "Çocuklara Karşı İşlenen Suçlar" konusuna ayırıldı. Ayan'ın ödüle layık görülen çalışması ise "Aile ve şiddet: Aile İçinde Çocuğa Yönelik Şiddet" adlı Şubat 2010'da yayımlanan kitabı oldu.

Seçiciler Kurulu'nun "psiko-sosyal, tarihsel ve hukuksal açıdan incelemesi, kapsamlı bir çalışma olması ve ödül için belirtilen koşulları yerine getirmesi" gerekçesiyle çalışmasını ödüle değer gördüğü Ayan, çarpıcı araştırmasıyla ilgili sorularımızı yanıtladı. "Aile içi şiddetin Türkiye'de her zaman önemli bir sorun" olduğunu söyleyen Ayan, Sivas'ta yürüttüğü araştırması için 70 ilköğretim okulunda 655 öğrenciyle görüştüğünü, sonuçların çocuklardaki şiddet eğilimini göstermesi açısından önem taşıdığını anlattı.

Ayan, görüşülen ailelerde anne ve babaların yarıdan fazlasının bağırarak kavga ettiğini, kavgaların en fazla çocuk veya para yüzünden olduğunu, erkeklerin dörtte birinden fazlasının eşini tokatladığını, tekmelediğini, yumrukladığını, saçını çektiğini ya da evdeki eşyalara zarar verdiğini söyledi. Babaların genellikle eşiyle kavga ederken çocuklarına da bağırdığını ve bir kısmının çocuklarını da dövdüğünün görüldüğünü söyleyen Ayan, "Çocukların söz dinlememe, kardeşiyle kavga etme ve ders çalışmama gibi nedenlerle dayak yediği görüldü. Kızlar daha çok anneleri, erkekler ise babaları tarafından şiddete maruz kalıyor. Çocukların yarıya yakını okulda öğretmenlerinden de dayak yiyor. Ailelerin çoğunluğu yine okuldaki şiddeti, 'Öğretmenin vurduğu yerde gül biter' düşüncesiyle haklılaştırıyor" dedi.

Annelerin ise yüzde 54'ünün çocuklarını dövdüğü sonucunun çıktığını söyleyen Ayan, "Çocukların yüzde 14'ü terlikle, yüzde 10'u tokatla, yüzde 9'u kulağı çekilerek şiddet görüyor. Yüzde 10'u ise azarlanıyor. Çocukların yüzde 32'si haftada en az bir kez anne ya da baba şiddetine maruz kalıyor" diye konuştu. Babaların ise yüzde 46'sının çocuklarını dövdüğünü anlatan Ayan, "Annesinden dayak yiyen çocuklar söz dinlemediği için, babasından dayak yiyen çocuklar ise annesini dinlemediğini için şiddete maruz kalıyor. Döven babaların yüzde 15'i tokat atıyor" dedi.

Evde şiddete uğradığı tespit edilen öğrencilerin saldırganlık eğilimlerini de ölçtüklerini söyleyen Ayan, şöyle devam etti:
"Ailesinde şiddet gören öğrencilerin saldırganlık eğilimleri fazla çıktı. Sosyo-kültürel, ekonomik ve psikolojik anlamda anne baba yeterliliğine sahip olmayan insanların çocuk sahibi olmaları, kız ve erkek çocuklarının cinsiyet ayrımına tabi tutularak sosyalleştirilmeleri, namusun sadece kız ve kadın kimliğine mal edilmesi, cinselliğin bu bağlamda bir tabu olması, ayrıca geleneksel Türk ailesinde şiddetin bir sorun çözme yöntemi olarak meşrulaştırılması şiddetin başlıca nedenleri arasında geliyor."

Adana'da 1970 yılında doğan Sezer Ayan, ilköğrenimini Adana'da, orta ve lise öğrenimini Kahramanmaraş'ta tamamladı; 1989'da Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nü bitirdi. Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde 1992'de yüksek lisansını, 2006'da doktora eğitimini tamamladı. Aynı üniversitenin Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nde Yrd. Doç. Dr. olarak çalışıyor. Uzmanlık alanı ailede çocuğa yönelik şiddet ve çocuk suçluluğu olan Ayan'ın bu konularda ulusal ve uluslararası dergilerde yayımlanmış çeşitli makaleleri ve bir kitabı bulunuyor. Ayan, evli ve iki erkek çocuk annesi.

Seçici Kurul'da, İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Başkanı Avukat Fatma Başar, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Bekman, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Aysel Çelikel, UNICEF Çocuk Koruma Programı Sorumlusu Ceyda Dedeoğlu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nun eski Genel Müdürü Dr. Bülent İlik, Radikal gazetesi yazarı Altan Öymen, Anne Çocuk Eğitim Vakfı Kurucu Başkanı Ayşen Özyeğin, Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Solakoğlu, Çocuğu İstismardan Koruma ve Rehabilitasyonu Derneği Başkanı Prof. Dr. Oğuz Polat ve İstanbul Çocuk Mahkemeleri emekli yargıcı Umran Sölez Tan yer aldı.